Do Netflix đầu tư sản xuất với kinh phí 50 triệu USD, “Okja” chứa đựng nhiều thông điệp thú vị, nhưng chưa thể sánh ngang với các tác phẩm trước đây của đạo diễn Bong Joon-ho.
Thể loại: Giả tưởng, hành động, hài hước
Đạo diễn: Bong Joon-ho
Diễn viên chính: Ahn Seo-hyun, Jake Gyllenhaal, Tilda Swinton, Paul Dano
Zing.vn đánh giá: 7/10
Quyết tâm rửa sạch di sản tai tiếng của người cha tại tập đoàn Mirando, năm 2007, nữ chủ tịch mới Lucy Mirando (Tilda Swinton) công bố với thế giới về việc tổ chức một cuộc thi kéo dài mười năm giữa 26 chủ trại chăn nuôi trên toàn cầu nhằm chọn ra “siêu lợn” cho loại thịt ngon nhất, nhưng đồng thời phải thân thiện với môi trường.
Một trong 26 “chủ lợn” được lựa chọn là hai ông cháu người Hàn Quốc Hee-bong (Byun Hee-bong) và Mija (Ahn Seo-hyun). Mồ côi cha mẹ từ nhỏ, lại phải sống trên khu núi cao hiếm bóng người, Mija dành phần lớn thời gian để chăm sóc và chơi đùa với “siêu lợn” được tập đoàn Mirando cho mượn có biệt danh Okja.
Không phụ tấm lòng của Mija đáng yêu, Okja quả thực là cô lợn lý tưởng với thân hình béo tốt phổng phao, dù chỉ được nuôi lớn chủ yếu bằng những quả hồng dại.
Nhưng không đơn thuần là một con lợn nuôi lấy thịt, Okja đủ thông minh để giúp Mija kiếm tìm thực phẩm trên núi, mưu mẹo giúp cô bé thoát khỏi nhiều tình huống khó khăn, và thậm chí còn biết nhõng nhẽo như một người em gái thực sự.
 |
| Okja là bộ phim điện ảnh dài thứ sáu của đạo diễn Bong Joon-ho, xoay quanh tình bạn giữa cô bé Mija và “siêu lợn” Okja. Phim từng tham gia tranh giải Cành cọ vàng tại Liên hoan phim Cannes 2017. |
Song, chuỗi ngày vui vẻ của đôi bạn Mija – Okja cũng đến hồi kết thúc khi “nhà động vật học” Johnny Wilcox (Jake Gyllenhaal) nhận lệnh của bà chủ tịch Lucy leo lên tận ngôi nhà tuềnh toàng của cụ ông Heebong để công bố Okja chính là “siêu lợn” thắng giải cuộc thi kéo dài 10 năm.
Điều đó đồng nghĩa với việc Okja sẽ bị đưa xuống thủ đô Seoul, từ đó chu du tới New York để nhận giải, rồi được nhân giống thành dòng lợn “ăn ít – thịt ngon” mà Lucy Mirando ấp ủ suốt một thập kỷ qua.
Coi Okja như người bạn, một cô em gái từ năm mới lên bốn tuổi, Mija không dễ dàng buông xuôi như cụ Heebong. Cô bé khăn gói lên Seoul, rồi đến tận New York để đòi lại người bạn yêu. Từ miền ngược xuống nơi thành phố xa lạ, lại phải đối đầu với cả một tập đoàn đa quốc gia như Mirando, Mija gần như không có cửa giành chiến thắng.
May mắn thay, cô bé không đơn độc khi nhóm du kích Mặt trận Giải phóng Động vật ALF của Jay (Paul Dano), K (Steven Yeun), Red (Lily Collins), Blond (Daniel Henshall), và Silver (Devon Bostick) đã lên kế hoạch phá hoại lễ trao giải cuộc thi “siêu lợn” do Lucy Mirando tổ chức.
Tuy nhiên, cô bé kiên cường người Hàn và nhóm “kháng chiến” máu nóng đa quốc tịch nhanh chóng nhận ra rằng Okja chẳng qua chỉ là điểm khởi đầu cho một kế hoạch đầy tham vọng và máu lạnh của tập đoàn Mirando.
Dấu ấn phong cách của Bong Joon-ho
Đạo diễn, biên kịch, và nhà sản xuất của Okja là Bong Joon-ho – một trong những nhà làm phim nổi tiếng nhất của Hàn Quốc trong gần 20 năm qua với nhiều tác phẩm thành công cả về mặt nghệ thuật lẫn thương mại như Memories of Murder (2003) hay The Host (2006).
Từng giữ kỷ lục về doanh thu của điện ảnh Hàn Quốc trong nhiều năm, The Host – Quái vật sông Hàn chính là tác phẩm đặc trưng cho phong cách làm phim của Bong Joon-ho.
Đó là sự gần gũi với công chúng nhờ cách tiếp cận đề tài đương đại dễ hiểu và tuyến nhân vật đời thường đặc trưng cho xã hội hiện đại, đồng thời chứa đựng nhiều thông điệp sâu sắc về góc khuất, những điều trái ngang còn đầy rẫy tại đất nước Hàn Quốc.
 |
| Bộ phim Okja đầy ắp những trăn trở và thông điệp về xã hội đương đại giống như nhiều tác phẩm trước đây của Bong Joon-ho. |
Nếu như The Host xoay quanh gia đình gồm những nhân vật bất thường tìm cách giải cứu cô cháu gái bị con quái vật bỗng dưng trồi lên từ sông Hàn tha đi, thì Okja giống như phiên bản “ngược” của bộ phim cách đây 11 năm khi đối tượng bị bắt cóc lại là “quái vật” đáng yêu Okja, còn người đi giải cứu là cô bé Mija dũng cảm.
Mở rộng bối cảnh từ Seoul (không gian chính của The Host) lên vùng rừng núi Hàn Quốc và sang cả nước Mỹ xa xôi, Okja không chỉ là tác phẩm châm biếm về sự phân cách giàu nghèo trong xã hội, về sự yếu kém của bộ máy hành chính quan liêu Hàn Quốc, mà còn muốn chỉ trích hầu hết thói xấu của xã hội hiện đại.
Đó là lòng tham tột độ của chủ nghĩa tư bản với đại diện là các công ty đa quốc gia, bản chất phù phiếm của một xã hội “sống ảo” thích chụp ảnh selfie; hay cả sự nông cạn của những kẻ muốn đấu tranh cho lý tưởng cao đẹp như quyền lợi động vật, nhưng lại sẵn sàng hy sinh nhiều giá trị không kém phần quan trọng như tinh thần bất bạo lực, tình bạn, lòng tin, để đạt được mục đích.
Thành công mới chỉ dừng ở mức một nửa
Tuy mức độ dày đặc của thông điệp xã hội trong Okja chưa thể sánh với bộ phim “chào sân Hollywood” của Bong Joon-ho là Snowpiercer (2013), nhưng màu sắc châm biếm giúp dự án của Netflix phần nào đó dễ xem và dễ cảm thụ hơn.
Song, với người hâm mộ nhà làm phim 47 tuổi người Hàn Quốc, sự ôm đồm về mặt thông điệp ở Okja khiến họ cảm thấy thất vọng bởi đoạn kết thiếu chặt chẽ thấy rõ so với Memories of Murder, The Host hay Mother.
Trên tư cách là một bộ phim hành động – hài châm biếm, Okja mới chỉ thành công một nửa. Nửa đầu tác phẩm thể hiện rõ phong cách quay và dựng phim của Bong Joon-ho với tiết tấu nhanh, dồn dập, cùng nhiều cảnh đuổi bắt được dàn dựng lôi cuốn.
 |
| Okja đuối sức ở nửa sau khi diễn biến câu chuyện đưa người xem tới thành phố New York (Mỹ), |
Đến nửa sau, với bối cảnh chủ yếu là thành phố New York (Mỹ), Okja không tạo ra được sự khác biệt nếu so với các tác phẩm hành động có kinh phí bậc trung tại Hollywood. Ngân sách 50 triệu USD dành cho bộ phim là con số lớn nhất trong sự nghiệp Bong Joon-ho nói riêng, và điện ảnh Hàn Quốc nói chung trong năm 2017.
Sự đầu tư thể hiện rất rõ qua phần kỹ xảo hình ảnh, với một Okja được xây dựng theo phong cách huyền ảo, đầy chất giả tưởng, nhưng đồng thời chân thực, gần gũi, với những cử chỉ đáng yêu dễ gây liên tưởng tới Totoro trong tác phẩm hoạt hình nổi tiếng My Neighbor Totoro của Hayao Miyazaki.
Tính tương phản giữa nét dễ thương như bước ra từ một giấc mơ con trẻ của Okja ở đầu phim với những khung hình tàn bạo và chân thực ở đoạn kết là chi tiết đạt hiệu quả nhất của tác phẩm cả về mặt thông điệp lẫn cảm xúc.
Tuy vậy, bối cảnh thiếu điểm nhấn của thành phố New York trong phim, cũng như cảnh hành động lộn xộn khiến người xem thất vọng về hoài bão của Bong Joon-ho và Netflix.
 |
| Cô bé Ahn Seo-hyun hoàn toàn lấn át dàn sao Hollywood trong Okja. |
Dàn diễn viên của Okja chưa thể hiện được thế mạnh thường thấy của Bong Joon-ho trong việc “đo ni đóng giày” nhân vật. Điểm sáng hiếm hoi về mặt diễn xuất chắc chắn là cô bé 13 tuổi Ahn Seo-hyun trong vai Mija. Vai diễn xuất thần gợi nhớ tới hình ảnh mạnh mẽ, quyết đoán của Bae Doo-na trong vai nữ cung thủ Park Nam-joo ở The Host.
Gương mặt ngây thơ và cặp mắt trong sáng biểu cảm của Seo-hyun đã khiến hàng loạt diễn viên thực lực tại Hollywood tham gia Okja như Paul Dano, Jake Gyllenhaal, hay thậm chí cả Tilda Swinton, bị lu mờ.
Không thể phủ nhận Okja là một bộ phim hành động – hài hấp dẫn. Song, nếu so với những bộ phim xuất sắc trước đây của ông, nhà làm phim người Hàn Quốc đã trở nên đuối sức, hoặc chưa bộc lộ hết tài năng trong dự án do Netflix hậu thuẫn.
Có lẽ Netflix vẫn cần thêm thời gian để tích lũy thêm kinh nghiệm trong lĩnh vực sản xuất phim điện ảnh, còn Bong Joon-ho cần sớm khôi phục bản sắc của cá nhân qua dự án tiếp theo mang tên Parasite.
